Baharın gelişiyle birlikte doğa Kars'ta yeniden canlanıyor.
Baharın gelişiyle birlikte doğa Kars'ta yeniden canlanıyor. Yeşeren araziler, hem doğaseverlerin hem de yöre halkının ilgisini çekerken, bölgeye özgü bitkiler de sofralardaki yerini almaya başladı. Bunlardan biri de son yıllarda yeniden gündeme gelen ve halk arasında “Koşkoz” olarak bilinen bitki.
Kars ve Iğdır yöresinde doğal olarak yetişen Koşkoz bitkisi, özellikle kırsal kesimde yaşayan vatandaşlar tarafından tanınıyor ve çeşitli şekillerde değerlendiriliyor. Baklagiller ailesine ait olan ve latince adı Lathyrus tuberosus olan Koşkoz, aslında mürdümük bitkisinin bir alt türü. Soğuğa dayanıklılığıyla bilinen bu bitki, aynı zamanda Avrupa’dan Sibirya’ya, Altay Dağları’ndan Çin’e kadar geniş bir coğrafyada kendine yaşam alanı buluyor.
Koşkoz bitkisi, hem doğrudan tüketilebiliyor hem de bitkisel tedavilerde kullanılıyor. Üzerinde bulunan küçük bezelye benzeri meyveler, kabukları soyularak çiğ ya da haşlanarak tüketiliyor. Yumrular ise suda haşlanıp üzerine tuz ekilerek adeta doğal bir atıştırmalık olarak servis ediliyor.
Kars’ta özellikle “Yemlik” kadar bilinen olmasa da “Koşkoz” da yavaş yavaş hak ettiği ilgiyi görmeye başladı. Yüksek enerji içeriği ve tokoferol (E vitamini) zenginliği sayesinde mide rahatsızlıklarına, kolit ve ishal gibi sindirim sistemi sorunlarına iyi geldiği biliniyor. Ayrıca Altay Dağları çevresindeki köylüler, bu bitkiyi baş ağrısını gidermek için çiğ olarak tüketiyor.
Koşkoz sadece insan sağlığı için değil, hayvan besiciliği açısından da önemli bir kaynak. Yumruları ve gövdesi, yüksek enerji ve besin değeri taşıdığı için özellikle Kafkasya’da hayvan yemi olarak kullanılıyor. Süt verimini artırdığı gözlemlenen bitki, çoğu zaman kurutulup ezilerek diğer yemlerle karıştırılıyor ya da haşlanarak doğrudan veriliyor. Maliyetinin biraz yüksek olması nedeniyle genellikle doğadan toplanarak tüketiliyor ya da sınırlı miktarda ekimi yapılıyor.
Bununla birlikte uzmanlar, Koşkoz bitkisinin görünüş itibariyle bazı zararlı bitkilerle karıştırılabileceği konusunda uyarıyor. Tanımayan ya da emin olmayan kişilerin bu bitkiyi doğadan toplarken dikkatli olmaları gerektiği belirtiliyor.
Kars’ın doğal zenginliğinin bir parçası olan Koşkoz bitkisi, hem doğayla iç içe yaşayan vatandaşlar hem de sağlıkla ilgilenenler için önemli bir alternatif sunuyor. Bahar aylarında arazilerin sunduğu bu eşsiz nimet, geçmişin bilgeliğini günümüz sofralarına ve tedavilerine taşımaya devam ediyor.
